Theo một nghiên cứu tại Bệnh viện Nhi Đồng 1 năm 2018, khoảng 82% trẻ trên 1 tuổi bị thiếu máu do thiếu sắt được ghi nhận uống hơn 600ml sữa tươi/ngày, uống quá nhiều sữa tươi.
Vì sao trẻ uống quá nhiều sữa tươi lại thiếu sắt?
Trong những năm gần đây, có nhiều nghiên cứu cho thấy rằng trẻ em uống quá nhiều sữa tươi có thể dẫn đến thiếu hụt sắt. Sự thiếu hụt sắt có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe, bao gồm suy dinh dưỡng, tăng nguy cơ nhiễm trùng và suy giảm chức năng miễn dịch.
Cơ chế của sự thiếu hụt sắt ở trẻ em uống quá nhiều sữa có thể do sữa ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ sắt trong cơ thể. Trong sữa có chất đạm gọi là casein, có khả năng kết hợp với sắt và ngăn chặn sự hấp thụ. Khi trẻ em uống quá nhiều sữa tươi, lượng casein trong cơ thể tăng cao và làm giảm khả năng hấp thụ sắt, gây ra thiếu hụt sắt.
Các nghiên cứu cũng cho thấy rằng trẻ em uống nhiều sữa hơn là cần thiết có nguy cơ cao hơn bị thiếu hụt sắt. Tuy nhiên, không phải tất cả trẻ em uống nhiều sữa đều bị thiếu hụt sắt và không phải tất cả trẻ em bị thiếu hụt sắt đều do uống quá nhiều sữa.
Vì vậy, nếu bạn lo lắng rằng trẻ của bạn có thể bị thiếu hụt sắt vì uống quá nhiều sữa, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để đánh giá tình trạng sức khỏe của trẻ. Bác sĩ có thể yêu cầu các xét nghiệm máu để xác định mức độ thiếu hụt sắt.
Nếu trẻ của bạn bị thiếu hụt sắt, bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng có thể đề xuất các phương pháp điều trị như bổ sung sắt qua thực phẩm hoặc bổ sung thuốc.
Ngoài ra, để giảm nguy cơ thiếu hụt sắt cho trẻ em, cha mẹ cần cân bằng chế độ ăn uống của trẻ và đảm bảo rằng trẻ được cung cấp đầy đủ các dưỡng chất cần thiết.
Trong sữa tươi có hàm lượng sắt rất ít, trong khi đó, nồng độ canxi và photpho lại rất cao. Khi trẻ uống nhiều sữa tươi, hai chất này sẽ cạnh tranh hấp thu với sắt trong đường ruột, dẫn đến sắt bị kém hấp thu hơn. Đây là nguyên nhân vì sao những trẻ có chế độ ăn đầy đủ, trông mũm mỉm và uống nhiều sữa tươi lâu dài vẫn bị thiếu sắt.
Nguyên tắc để trẻ không uống quá nhiều sữa tươi
- Phải chọn loại sữa phù hợp
- Đối với trẻ dưới 2 tuổi, nếu muốn cho con uống sữa tươi thì nên chọn sữa nguyên kem, bố mẹ không nên chọn sữa tách béo (trừ trường hợp có chỉ định của bác sĩ) vì lúc này não bộ của con cần chất béo từ sữa để phát triển.
- Đối với trường hợp trẻ <\> 2 tuổi, nếu đã dư cân thì bố mẹ nên dùng sữa tách béo 1 phần hoặc sữa tách béo toàn phần cho con.
- Khi nào cho trẻ uống sữa tươi
- Theo các chuyên gia dinh dưỡng, khi trẻ hơn 1 tuổi thì có thể cho con dùng sữa tươi. Trẻ dưới 1 tuổi vẫn nên cho bú mẹ hoặc uống sữa công thức. Vì trong sữa tươi có lượng đạm, canxi & photpho khá cao cao, nếu cho trẻ < 1 tuổi uống sẽ dễ khiến thận bị quá tải. Kéo dài, khi trưởng thành trẻ có thể có nguy cơ bị cao huyết áp, béo phì. Ngoài ra, lượng đạm cao còn khiến trẻ chướng bụng, khó tiêu, khiến trẻ chán ăn.
Khuyến cáo rằng lượng sữa tươi cần uống phù hợp với độ tuổi của trẻ. Sau đây là mức độ khuyến cáo:
- Trẻ trên 1 tuổi nên uống khoảng 100ml-150ml sữa tươi mỗi ngày.
- Trẻ trên 2 tuổi nên uống khoảng 200ml-300ml sữa tươi mỗi ngày.
- Trẻ 3 tuổi cần uống khoảng 400ml-500ml sữa tươi mỗi ngày.
- Trẻ từ 2-3 tuổi trở lên nên uống khoảng 300ml-500ml sữa tươi mỗi ngày.
- Thiếu niên nên uống khoảng 500ml-700ml sữa tươi mỗi ngày.
Dinh dưỡng như thế nào để trẻ không bị thiếu sắt
Ngoài việc bổ sung sữa tươi, cha mẹ nên chú ý đến chế độ dinh dưỡng của trẻ, bao gồm bổ sung các chất dinh dưỡng khác như kẽm, sắt, canxi và vitamin. Điều này sẽ giúp củng cố hệ miễn dịch của trẻ, tăng cường sức đề kháng và giảm thiểu các vấn đề tiêu hóa và các bệnh ốm vặt khác.
Trong khi bổ sung sữa tươi vào chế độ ăn uống của trẻ, cha mẹ cũng nên đảm bảo rằng trẻ ăn đủ các loại thực phẩm khác nhau, đặc biệt là các thực phẩm giàu sắt như gan, thịt đỏ, đậu hà lan, hạt, rau xanh lá, trái cây và các sản phẩm chứa sắt như cá viên sắt, sữa chua sắt, mì sắt…
Điều quan trọng là đảm bảo trẻ được cung cấp đủ lượng sắt để duy trì sức khỏe và sự phát triển tối ưu. Nếu trẻ có các triệu chứng như mệt mỏi, suy dinh dưỡng, đau đầu, chóng mặt, da xanh xao, chân tay lạnh, thường xuyên bị bệnh hoặc có khả năng bị nhiễm trùng cao, cha mẹ nên đưa trẻ đến bác sĩ để kiểm tra và điều trị.
Xem thêm: Vì sao nói hệ tiệu hóa là bộ não thứ 2
Bên cạnh đó, cha mẹ nên lưu ý rằng việc uống sữa tươi cũng không được thay thế cho việc ăn uống đầy đủ và cân đối. Nếu trẻ uống quá nhiều sữa tươi, không chỉ dễ gây thiếu sắt mà còn có thể dẫn đến các vấn đề tiêu hóa và béo phì trong tương lai.
Tóm lại, sữa tươi là một nguồn dinh dưỡng tốt cho trẻ, nhưng nó cũng có thể gây ra nguy cơ thiếu máu thiếu sắt nếu trẻ uống quá nhiều sữa tươi. Cha mẹ cần đảm bảo rằng trẻ được bổ sung đủ lượng sắt và ăn uống cân đối để đảm bảo sức khỏe và sự phát triển tối ưu.
